Diferencia entre revisiones de «Catálogo a partir de los escritos sacerdotales»

De EIFA - Estudios Interdisciplinares de las Fuentes Avilistas
(Creada la página)
 
Línea 1: Línea 1:
Texto
El presente catálogo está elaborado a partir del estudio realizado para mi tesis doctoral — J. M. {{versal}}Corral Cano{{fin}}, ''Las fuentes en el Tratado del Sacerdocio de San Juan de Ávila, a la luz del conjunto de sus escritos de Teología y Espiritualidad sacerdotal'' (Madrid 2019). Nos referiremos a ella como «''Las fuentes''».
 
En dicho trabajo detallamos las particularidades de cada obra y la importancia que tienen en los escritos sacerdotales de San Juan de Ávila, particularmente en el Tratado del sacerdocio. Aquí, sin embargo, nos limitamos a presentar un elenco ordenado de las obras, e incluimos referencias a los lugares correspondientes de la tesis, para todo aquel que desee profundizar.
 
Insistimos en que no todas las obras aquí presentadas tienen el mismo valor a la hora de estudiar las fuentes de San Juan de Ávila, ni en todas tenemos la misma certeza de que las usara. A quien quiera introducirse seriamente en ese estudio, le recomendamos consultar los lugares citados de ''Las fuentes ''para conocer detalles sobre cada autor y obra, explicaciones del por qué esa obra debe ser considerada fuente avilina y el grado de certeza que tenemos, así como ejemplos de citas comparadas de San Juan de Ávila con la obra en cuestión.
 
 
= Sagrada Escritura =
 
Para una justificación y explicación de las obras que aquí ofrecemos, cf. ''Las fuentes ''87-92, 113-115, 271-303, 461-480.
 
== Ediciones de la Biblia ==
 
Situadas por orden de mayor a menor importancia en el estudio de San Juan de Ávila.
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Lyra{{fin}}, Nicolás de – {{versal}}Santa María{{fin}}, Pablo de – {{versal}}Doring{{fin}}, Matías – {{versal}}Guillermo el Bretón{{fin}}, ''Biblia latina''. ''Cum glossa ordinaria Walafridi Strabonis aliorumque et interlineari Anselmi Laudunensis et cum postillis Nicolai de Lyra expositionibusque Guillelmi Britonis in omnes prologos S. Hieronymi'', editado por B. Gadolus, E. Hispanus y S. Contarenus (Paganinus de Paganinis, Venetiis 1495), en [http://data.cerl.org/istc/ib00608000 http://data.cerl.org/istc/ib00608000] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Biblia latina''. ''Cum postillis Nicolai de Lyra et expositionibus Guillelmi Britonis in omnes prologos S. Hieronymi et additionibus Pauli Burgensis replicisque Matthiae Doering'' (Anton Koberger, Nuremberge 1497), en [http://data.cerl.org/istc/ib00619000 http://data.cerl.org/istc/ib00619000] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Lyra{{fin}}, Nicolás de – {{versal}}Santa María{{fin}}, Pablo de – {{versal}}Doring{{fin}}, Matías, ''Biblia Sacra cum glossis, interlineari et Ordinaria, Nicolai Lyrani Postilla et Moralitatibus, Burgensis Additionibus et Thoringi Replicis'' II (Gaspard Trechsel, Lugduni 1545): Tomo I en [https://books.google.es/books?id=EePE98mjkIAC https://books.google.es/books?id=EePE98mjkIAC] Tomo II en [https://books.google.es/books?id=vjpodfXGxCYC https://books.google.es/books?id=vjpodfXGxCYC] Tomo III en [https://books.google.es/books?id=EY0V0HR-vUkC https://books.google.es/books?id=EY0V0HR-vUkC] Tomo IV en [https://books.google.es/books?id=6X3SZ4s--4QC https://books.google.es/books?id=6X3SZ4s--4QC] Tomo V en [https://books.google.es/books?id=-UEa9J7apsQC https://books.google.es/books?id=-UEa9J7apsQC] Tomo VI en [https://books.google.es/books?id=NXgXSHF2IE8C https://books.google.es/books?id=NXgXSHF2IE8C] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">F. {{versal}}Jiménez de Cisneros{{fin}}, ''Biblia Políglota Complutense'' (Alcalá de Henares 1517) (6 vols.), en [https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1025082971 https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1025082971]</div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Erasmo de Rotterdam{{fin}}, ''Omnia opera Desiderii Erasmi Roterodami'' VI. ''Novum Testamentum ... cum annotationibus eiusdem'' (Frobenius, Basileae 1540), en [https://books.google.es/books?id=yXLzZreNaAEC https://books.google.es/books?id=yXLzZreNaAEC]</div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Hentenius{{fin}}, Johannes, ''Biblia''. ''Ad vetustissima exemplaria nunc recens castigata'' (Bartholomaeus Grauius, Lovanii 1547), en [http://bdh-rd.bne.es/viewer.vm?id=0000207357 http://bdh-rd.bne.es/viewer.vm?id=0000207357] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Estienne{{fin}}, R, ''Biblia'' (Robertus Stephanus, Lutetiae 1545):Tomo I en [https://books.google.es/books?id=8MlfAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=8MlfAAAAcAAJ]Tomo II en [https://books.google.es/books?id=-clfAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=-clfAAAAcAAJ] Tomo III en [https://books.google.es/books?id=BspfAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=BspfAAAAcAAJ] Tomo IV en [https://books.google.es/books?id=H8pfAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=H8pfAAAAcAAJ] Tomo I en [https://books.google.es/books?id=KcpfAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=KcpfAAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Pagnino{{fin}}, Sanctes, ''Biblia'' (Antonius du ry, Lugduni 1527), en [https://books.google.es/books?id=Bl3Of2R1cOYC https://books.google.es/books?id=Bl3Of2R1cOYC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}(Editor desconocido){{fin}}, ''Biblia latina'' (Johannes Herbort, Venetiis 1484), en [http://encore.fama.us.es/iii/encore/record/C__Rb1519247?lang=spi http://encore.fama.us.es/iii/encore/record/C__Rb1519247?lang=spi] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Gutenberg{{fin}}, Johann, ''Biblia latina'' (Johannes Gutenberg, Moguntiae 1455), en [http://www.gutenbergdigital.de/gudi/eframes/index.htm http://www.gutenbergdigital.de/gudi/eframes/index.htm] </div>
 
 
== Obras de exégesis ==
 
Además de los volúmenes de Nicolás de Lyra y Erasmo citados bajo el encabezado anterior, podemos agregar las siguientes obras de exégesis:
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Erasmo de Rotterdam{{fin}}, ''Omnia opera Desiderii Erasmi Roterodami'' VII. ''Paraphrases in universum Novum Testamentum'' (Frobenius, Basileae 1540), en [https://books.google.es/books?id=EY53M6pzNjQC https://books.google.es/books?id=EY53M6pzNjQC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Steuchus{{fin}}, Augustinus, ''Augustini Steuchi Eugubini Veteris Testamenti ad ueritatem Hebraicam recognitio'' (apud Gryphium, Lugdunii 1531), en [https://books.google.com/books?id=yMJ7uUo7QfAC&pgis=1 https://books.google.com/books?id=yMJ7uUo7QfAC&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Colonna (Galatino){{fin}}, Pietro, ''Opus toti christian[a]e reipublicae maxime utile, de arcanis catholicae ueritatis, contra obstinatissimam Iudaeorum nostrae tempestatis perfidiam'' (summa cum diligentia per Hieronymum Suncinum, Orthonae Maris —Ortona— 1518), en [https://books.google.com/books?id=kZuZ66GRanAC&pgis=1 https://books.google.com/books?id=kZuZ66GRanAC&pgis=1] </div>
 
 
= Textos patrísticos =
 
Hemos seleccionado, de entre todas las ediciones de obras de los Padres que se publicaron en tiempos de San Juan de Ávila, las que hemos hallado más plausibles de haber sido empleadas por el Apóstol de Andalucía. De alguna de ellas puede, incluso, decirse con certeza que fue la que él empleó. Para conocer los motivos, y para ver algunas otras ediciones contemporáneas importantes que hemos descartado, cf. ''Las fuentes'' 92-96, 305-320, 481-502.
 
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Agustín de Hipona{{fin}}, San, ''Prima [- Undecima] pars librorum divi Aurelii Augustini'', editado por J. Amerbach y J. Deuschlein (Amerbach, Petri & Froben, Basileae 1506):Tomo I en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010405970 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010405970] Tomo II en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010405985 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010405985] Tomo III en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406003 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406003] Tomo IV en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406046 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406046] Tomo V en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406078 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406078] Tomo VI en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406119 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406119] Tomo VII en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406139 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406139] Tomo VIII en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406263 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406263] Tomo IX en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406301 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406301] Tomo X en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406321 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406321] Tomo XI en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406552 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406552] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Beda el Venerable{{fin}}, San, ''Opera Venerabilis Bedae Persbyteri ... eiusdem comentarii'' II (Jodocus Badius Ascensius, Paris 1521), en [https://books.google.es/books?id=nftJAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=nftJAAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Ecclesiasticae historiae gentis Anglorum libri quinque'' (Ioannes Gravius, Antuerpiae —Amberes— 1550), en [https://books.google.com/books?id=SOJaAAAAQAAJ&pgis=1 https://books.google.com/books?id=SOJaAAAAQAAJ&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Bernardo de Claraval{{fin}}, San, ''Opera Divi Bernardi Clarevallensis Abbatis'' II, editado por J. Clichtove (Ioannes Hervagius, Basileae 1552):Tomo I en [https://books.google.es/books?id=mHFTAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=mHFTAAAAcAAJ] Tomo II en [https://books.google.es/books?id=qXFTAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=qXFTAAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Cirilo de Alejandría{{fin}}, San, ''Operum divi Cyrilli Alexandrini episcopi tomi quatuor, quorvm postremus nunc recens accedit, ex graecis manuscriptis exemplaribus fideliter latinitate donatus'' (Ioannes Hervagius, Basileae 1546), en [https://books.google.com/books?id=kk8ytEmA-N0C&pgis=1 https://books.google.com/books?id=kk8ytEmA-N0C&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Gregorio Magno{{fin}}, San, ''Diui Gregorii papae huius nominis Primi, cognomento magni, operum… ''(Lugduni 1539-1540):Tomo I en [https://books.google.es/books?id=M10xzmfzItIC https://books.google.es/books?id=M10xzmfzItIC] Tomo II en [https://books.google.es/books?id=dOaM7NJdWP4C https://books.google.es/books?id=dOaM7NJdWP4C] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Los morales de sant Gregorio papa, dotor de la yglesia''. ''(Trad. por Antonio Álvarez de Toledo)'' (Jacobo Cromberger, Sevilla 1527) (2 vols.), en [https://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.do?id=397345 https://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.do?id=397345] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Ignacio de Antioquía{{fin}}, San, ''Gloriosi Christi martyris Ignatii Antiocheni antistitis, Epistolae undecim'' (Adam Petri, Basileae 1520), en [https://books.google.es/books?id=sf9WAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=sf9WAAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Jerónimo{{fin}}, San – {{versal}}Erasmo de Rotterdam{{fin}} – {{versal}}OEcolampadio{{fin}}, Juan, ''Omnia opera Divi Eusebii Hieronymi Stridonensis'' (Frobenius, Basileae 1516):Tomo I en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636082 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636082] Tomo II en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636089 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636089] Tomo III en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636093 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636093] Tomo IV en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636099 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636099] Tomo V en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636106 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636106] Tomo VI en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636110 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636110] Tomo VII en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636119 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636119] Tomo VIII en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636126 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636126] Tomo IX en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636132 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636132] Tomo X en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636138 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636138] Tomo XI en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV021698112 https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV021698112] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Juan Crisóstomo{{fin}}, San, ''Opera Divi Joannis chrysostomi archiepiscopi constantinopolitani'' (Stagninus, Venetiis 1503):Tomo I en [https://books.google.es/books?id=99VaAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=99VaAAAAcAAJ] Tomo II en [https://books.google.es/books?id=Q3ZaAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=Q3ZaAAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Primasio{{fin}} – {{versal}}Gaigny{{fin}}, Jean de, ''Primasii uticensis in Africa episcopi, in omnes D. Pauli epistolas commentarii perbreues ac docti, ante annos mille ab autore editi''. ''Nunc uero primum Ioannis Gagneii Theologi, ac Doctoris regii opera in lucem emissi'' (Apvd Seb. Gryphivm, Lugduni 1537), en [https://books.google.com/books?id=S4St9pqHkmsC&pgis=1 https://books.google.com/books?id=S4St9pqHkmsC&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Próspero de Aquitania{{fin}}, San, ''Divi Prosperi Aquitanici, Episcopi regiensis, opera'' (Seb. Gryphius, Lugduni 1539), en [https://books.google.com/books?id=zmMR-OzMlZwC&pgis=1 https://books.google.com/books?id=zmMR-OzMlZwC&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Pseudo-Agustín{{fin}} – {{versal}}Pseudo-Bernardo{{fin}} – {{versal}}Anselmo de Canterbury{{fin}}, San – {{versal}}Pedro Damián{{fin}}, San – {{versal}}Vicente Ferrer{{fin}}, San, ''Libellus meditationum'' (Angelus Britannicus de Pallazolo, Brixiae 1498), en [http://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.cmd?id=449200 http://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.cmd?id=449200] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Pseudo-Clemente{{fin}} et al., ''Pro piorum recreatione et in hoc opere contenta Epistola ante indicem Index contentorum Ad lectores Paradysus Heraclidis Epistola Clementis … ''(impensis Ioannis Parui, Parisiis 1504), en [https://zaguan.unizar.es/record/3321?ln=es https://zaguan.unizar.es/record/3321?ln=es] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Pseudo-Dionisio{{fin}} – {{versal}}Alberto Magno{{fin}}, San – {{versal}}Hugo de San Víctor{{fin}} – {{versal}}Juan Escoto Eriúgena{{fin}} – {{versal}}Grosseteste{{fin}}, Roberto – {{versal}}Tomás de Aquino{{fin}}, Santo – et&nbsp;al., ''Opera Dyonisii''. ''Veteris et noue translationis, etiam nouissime ip[s]ius Marsilii ficini cum commentariis Hugonis, Alberti, Thome, Ambrosii oratoris. Linconiensis [et] Vercellensis...'' (Husner, Argentorati —Estrasburgo— 1502-1503):Tomo I en [https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00015330 https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00015330] Tomo II en [https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00015331 https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00015331] Tomo III en [https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00015332 https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00015332] </div>
 
 
= Liturgia, Magisterio y cánones =
 
Agrupamos bajo este epígrafe los textos litúrgicos, magisteriales y canónicos (cf. ''Las fuentes'' 96-98, 321-330). La lista está en orden meramente alfabético.
 
 
== Textos magisteriales y canónicos ==
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Blois{{fin}}, Pierre de – {{versal}}Merlin{{fin}}, Jacques, ''Petri Blesensis ... Insignia opera in vnum volumen collecta et emendata''. ''Authore J.[acobo] M.[erlino]'' (Jean Petit, Parisiis 1519), en [https://books.google.es/books?id=CXq4HF9rUNUC https://books.google.es/books?id=CXq4HF9rUNUC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Bonifacio VIII{{fin}}, ''Liber sextus Decretalium ''(Ulrich Gering et Berthold Rembolt, Parisii 1500), en [https://doi.org/10.11588/diglit.24425 https://doi.org/10.11588/diglit.24425] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Concilio de Trento – Manuzio{{fin}}, Paolo (ed.), ''Canones, et Decreta Sacrosancti Oecumenici et Generalis Concilii Tridentini'' (Paolo Manuzio, Venetiis 1564), en [https://datos.bne.es/edicion/a4682250.html https://datos.bne.es/edicion/a4682250.html] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Crabbe{{fin}}, Pierre, ''Concilia omnia'' (Joannes Quentel, Coloniae 1551):Tomo I en [https://books.google.es/books?id=P2tWAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=P2tWAAAAcAAJ] Tomo II en [https://books.google.es/books?id=_WxWAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=_WxWAAAAcAAJ] Tomo III en [https://books.google.es/books?id=vrFiAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=vrFiAAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Graciano – Brescia, {{fin}}Bartolomeo da{{versal}} – Brescia, {{fin}}Giovanni da, ''Decretum Gratiani / cum apparatu Bartholomaei Brixiensis et Johannis Brixiensis'' (Georgius Arrivabene, Venetiis 1490), en [http://idb.ub.uni-tuebingen.de/opendigi/HaII27_fol http://idb.ub.uni-tuebingen.de/opendigi/HaII27_fol] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Graciano{{fin}} – {{versal}}Mouchy{{fin}}, Antoine de, ''Decretorum Collectanea'' (apud Carolam Guillard, Parisii 1547), en [https://books.google.es/books?id=OhCZSXUTlNoC https://books.google.es/books?id=OhCZSXUTlNoC] </div>
 
 
== Textos litúrgicos ==
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Quiñones{{fin}}, Francisco de, ''Breviarium Romanum''. ''Ex sacra potissimum scriptura, et probatiis sanctorum historiis, nuper confectum, ac denuo per eundem authorem accuratius recognitum'' (Ioannes Barbous, Lugduni 1542), en [https://books.google.es/books?id=BAk8AAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=BAk8AAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Romana Ecclesia{{fin}}, ''Breviarium Romanum'', editado por J. Theotonicus (Andree de Toresanis, Venetiis 1487), en [https://books.google.es/books?id=LptwcJDEARIC https://books.google.es/books?id=LptwcJDEARIC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Missale ad usum sacro-sanctae romanae ecclesiae'' (Antonium Vincentium, Lugduni 1543), en [https://books.google.es/books?id=qc9bAAAAQAAJ https://books.google.es/books?id=qc9bAAAAQAAJ] </div>
 
 
= Obras espirituales, teológicas y pastorales =
 
Agrupamos aquí todos las obras impresas que no caen bajo ninguna de las categorías anteriores: teólogos, autores espirituales y escritos de índole práctica o pastoral. Son en su mayor parte obras que pudo consultar San Juan de Ávila, aunque también incluimos unas pocas que se publicaron poco después de su muerte, porque son importantes para el estudio de las fuentes avilinas por alguna razón.
 
Para informarse más sobre las obras y las razones por las que pueden considerarse fuentes de San Juan de Ávila, cf. ''Las fuentes'' 331-354, 503-540.
 
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Anónimo cartujo{{fin}}, ''Speculum Clericorum'' (Goffrido de Marnef, Parisiis 1502), en [http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb33610664x http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb33610664x] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Anónimo medieval{{fin}}, ''Stella clericorum'' (Petrus Levet(?), Parisiis 1495), en [http://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.cmd?id=406503 http://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.cmd?id=406503] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Anónimo medieval – Chris L. Nighman{{fin}}, ''The Electronic Manipulus florum Project'', ''Wilfrid Laurier University'', en [http://web.wlu.ca/history/cnighman/index.html http://web.wlu.ca/history/cnighman/index.html] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Biel{{fin}}, Gabriel, ''Sacri canonis misse tam mystica quam litteralis expositio'' (Jacobus Pforczensis, Basileae 1510), en [https://books.google.es/books?id=DsNSAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=DsNSAAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Cano{{fin}}, Melchor, ''De locis theologicis'' (Mathias Gastius, Salmanticae 1563), en [https://books.google.es/books?id=Z2lGbpyUb24C https://books.google.es/books?id=Z2lGbpyUb24C] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Carvajal{{fin}}, Luis de, ''Apologia monasticae religionis diluens nugas Erasmi, a Lodovico Carvaialo Minorita aedita''. ''Item epistolae aliquot Erasmi Roterodami sane quam lepidissime, quas nuper extorsit stupida quorundam mordacitas'' (Lugar de edición no especificado 1529), en [https://books.google.es/books?id=prNbAAAAQAAJ https://books.google.es/books?id=prNbAAAAQAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Declamatio expostulatoria pro immaculata conceptione genitricis Dei Mariae, a fratre Lodovico Carvaialo ... aedita ...'' (Oliverius Mallardus, Parisiis 1541), en [https://books.google.es/books?id=hwwqDUM-UsgC https://books.google.es/books?id=hwwqDUM-UsgC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Cayetano{{fin}}, Tomás de Vio, ''Summula peccatorum'' (Quentel, Coloniae 1526), en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=643916136&db=100 https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=643916136&db=100] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Cayetano{{fin}}, Tomás de Vio – {{versal}}Novimagio{{fin}}, Petro, ''In secundam secunde [...] Commentaria''. ''Correcta [...] ab [...] Petro de Novimagio ord. praed.'' (Claude Chevallon, Parisiis 1519), en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=633894445&db=100 https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=633894445&db=100] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Ciruelo{{fin}}, Pedro Sánchez, ''Confessionario [...]''. ''Es arte de bien confessar, muy provechosa al confessor y al penitente'' (Pedro de Castro, Medina del Campo 1544), en [http://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.cmd?id=439480 http://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.cmd?id=439480] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Clichtove{{fin}}, Josse, ''De vita et moribus sacerdotum''. ''Singularem eorum dignitatem ostendens, et quibus ornati esse debeant virtutibus, explanans'' (Officina Simonis Colinaei, Paris <sup>2</sup>1520), en [https://books.google.es/books?id=EsBbAAAAQAAJ https://books.google.es/books?id=EsBbAAAAQAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Cochlaeus{{fin}}, Johannes, ''Speculum antiquae Devotionis circa missam'' (Moguntiae 1549), en [https://books.google.com/books?id=3CJWAAAAcAAJ&pgis=1 https://books.google.com/books?id=3CJWAAAAcAAJ&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Colonna (Galatino){{fin}}, Pietro, ''Opus toti christian[a]e reipublicae maxime utile, de arcanis catholicae ueritatis, contra obstinatissimam Iudaeorum nostrae tempestatis perfidiam'' (summa cum diligentia per Hieronymum Suncinum, Orthonae Maris —Ortona— 1518), en [https://books.google.com/books?id=kZuZ66GRanAC&pgis=1 https://books.google.com/books?id=kZuZ66GRanAC&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Córdoba{{fin}}, Antonio de, ''Tractatus, qui Arma fidei praenotatur'' (Andreas ab Angulo, Compluti 1562), en [https://books.google.com/books?id=kBBPAQAAIAAJ&pgis=1 https://books.google.com/books?id=kBBPAQAAIAAJ&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Costerius{{fin}}, Joannes, ''De Veritate Corporis Et Sanguinis Domini Nostri Iesu Christi in Eucharistiæ Sacramento'' (Petrus Phalesius, Lovanii 1551), en [https://books.google.es/books?id=mg7cMbwS_boC https://books.google.es/books?id=mg7cMbwS_boC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Deza{{fin}}, Diego de, ''Defensiones Sancti Thomae ab impugnationibus Nicolai de Lyra magistrique Mathiae Doering propugnatoris sui'' (Meinardus Ungut et Stanislaus Polonus, Hispali 1491), en [http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/defensiones-sancti-thomae-ab-impugnationibus-nicolai-de-lyra-magistrique-mathiae-doering-propugnatoris-sui--3/html/ http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/defensiones-sancti-thomae-ab-impugnationibus-nicolai-de-lyra-magistrique-mathiae-doering-propugnatoris-sui--3/html/] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Díaz de Luco{{fin}}, Juan Bernal, ''Aviso de curas''. ''Muy provechoso para los que exercitan el officio de curar animas'' (Joan de Brocar, Alcalá de Henares <sup>3</sup>1545), en [https://books.google.es/books?id=u1RHXamiCX0C https://books.google.es/books?id=u1RHXamiCX0C] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Duns Escoto{{fin}}, Juan, ''Quaestiones in quartum librum Sententiarum, una cum textu Petri Lombardi'' (Andreas Bocard, Parisiis 1497), en [http://dioscorides.ucm.es/proyecto_digitalizacion/index.php?b1909288x http://dioscorides.ucm.es/proyecto_digitalizacion/index.php?b1909288x] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Dionisio el Cartujano{{fin}}, ''D. Dionysii Carthusiani Operum minorum tomus primus'' (Iohannes Soter, Coloniae 1532), en [https://books.google.es/books?id=cdZSwiwEJL8C https://books.google.es/books?id=cdZSwiwEJL8C] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Erasmo de Rotterdam{{fin}}, ''Dulce bellum inexpertis'' (Johann Schoeffer, Moguntiae 1521), en [http://www.bvh.univ-tours.fr/Consult/index.asp?numfiche=349 http://www.bvh.univ-tours.fr/Consult/index.asp?numfiche=349] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Faber{{fin}}, Johann – {{versal}}Surius{{fin}}, Laurentius – {{versal}}Mouchy{{fin}}, Antoine De, ''De missa evangelica, et de veritate corporis et sanguinis Christi in eucharistiae sacramento''. ''Quibus adiectus est libellus, in quo [...] sacrosanctum Missae sacrificium pie defunctis prodesse ostenditur'' (Claudius Fremy, Parisiis 1558), en [https://books.google.com/books?id=zRdTAAAAcAAJ&pgis=1 https://books.google.com/books?id=zRdTAAAAcAAJ&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Fernández de Santaella{{fin}}, Rodrigo, ''Constitutiones Collegii, ac Studii Sanctae Mariae de Iesu, ciuitatis Hispalensis / editae autoritate Apostolica, a ... Roderico de Sancta Elia ... praefati Collegii Collegij fundatore <nowiki>; insuper erectionis Collegij, & beneficiorum annexionis duae bullae</nowiki> <nowiki>;</nowiki>'' (Typis Francisci Perez, Sevilla 1584), en [http://hdl.handle.net/10481/9704 http://hdl.handle.net/10481/9704] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Frías{{fin}}, Martín Sánchez de, ''Tractatus perutilis'' (Ioannes Iunta, Salmanticae <sup>2</sup>1550), en [https://books.google.es/books?id=0p4eAj8Vn50C https://books.google.es/books?id=0p4eAj8Vn50C] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}García Matamoros{{fin}}, Alfonso, ''De tribus dicendi generibus sive de recta informandi styli ratione commentarius''. ''Cui accessit De methodo concionandi liber vnus eiusdem authoris'' (Andrea de Angulo, Compluti 1570), en [http://hdl.handle.net/10366/83424 http://hdl.handle.net/10366/83424] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Gardiner{{fin}}, Esteban, ''Stephani Winton Confutatio cavillationum, quibus sacrosanctum eucharistiae sacramentum ab impiis Capharnaitis impeti solet'' (Lovanii 1554), en [https://books.google.com/books?id=Lt47AAAAcAAJ&pgis=1 https://books.google.com/books?id=Lt47AAAAcAAJ&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Gerson{{fin}}, Juan, ''Secunda pars Joannis Gersonis''. ''De iis ferme rebus quae ad mores conducunt'' (Ioannes Parvus et Franciscus Regnault, Parrhysiis —París— 1521), en [https://books.google.es/books?id=8-4-AAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=8-4-AAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Guido de Monte Rocherii{{fin}}, ''Manipulus curatorum'' (Petrus Bergomensis, Venetiis 1502), en [https://books.google.es/books?id=1uM7AAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=1uM7AAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Manipulus curatorum'' (Nicolaus Spindeler, Barcinone 1479), en [http://cisne.sim.ucm.es/record=b1909689~S6*spi http://cisne.sim.ucm.es/record=b1909689~S6*spi] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Herp{{fin}}, Henrique, ''Directorium aureum contemplativorum'' (Johannes Landen, Coloniae 1513), en [https://books.google.com/books?id=Udk6AAAAcAAJ https://books.google.com/books?id=Udk6AAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Espejo de perfección'' (Joan de Brocar, Alcalá de Henares 1551), en [http://hdl.handle.net/10017/1923 http://hdl.handle.net/10017/1923] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Juan de Capistrano{{fin}}, San, ''Speculum clericorum'' (Ferrarius, Venetiis 1580), en [https://books.google.es/books?id=ZMpiAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=ZMpiAAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Juan Fisher{{fin}}, San, ''De veritate Corporis et Sanguinis Christi in Eucharistia libri quinque adversus Joh. Oecolampadium'' (Petrus Quentel, Coloniae 1527), en [https://books.google.com/books?id=cyFJAAAAcAAJ&pgis=1 https://books.google.com/books?id=cyFJAAAAcAAJ&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Kempis{{fin}}, Tomás de, ''Contemptus mundi'' (Nicolas de piemonte y Juan de villaquiran, Toledo 1512), en [http://hdl.handle.net/10366/120434 http://hdl.handle.net/10366/120434] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Latomus{{fin}}, Jacobus, ''Iacobi Latomi Sacrae Theologiae Apvd Lovanienses Professoris Celeberrimi Opera, Qvae Praecipve Adversus horum temporum haereses eruditissimè, ac singulari iudicio conscripsit ab innumeris vitiis, quibus scatebant, diligenter repurgata. ¬Quibus ¬accesserun'' (Gravius (u.a.), Lovaina 1550), en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/metaopac/search?db=100&View=default&lokalkey=12534929 https://opacplus.bsb-muenchen.de/metaopac/search?db=100&View=default&lokalkey=12534929] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Lindanus{{fin}}, Wilhelmus – {{versal}}Staphylus{{fin}}, Fridericus, ''Tabulae grassantium passim haereseon [...]''. ''Quibus subtexitur Sectae Lutheranae trimembris Epitome'' (Gulielmum Guillard et Almaricum Warancore, Parisiis 1561), en [https://books.google.com/books?id=zmwQZ6CoZ-UC&pgis=1 https://books.google.com/books?id=zmwQZ6CoZ-UC&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Lisboa{{fin}}, Marcos de – {{versal}}Navarro{{fin}}, Diego – {{versal}}Angulo{{fin}}, Andrés de, ''Primera parte de las Cronicas de la Orden de los Frayles Menores...'' (Casa de Andres de Angulo, Alcalá de Henares 1562), en [http://fondosdigitales.us.es/fondos/libros/4460/22/primera-parte-de-las-cronicas-de-la-orden-de-los-frayles-menores/ http://fondosdigitales.us.es/fondos/libros/4460/22/primera-parte-de-las-cronicas-de-la-orden-de-los-frayles-menores/] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Lorenzo Justiniano{{fin}}, San, ''Opera diui Laurentii Justiniani venetiarum protopatriarchae'' (Angelus Britannicus de Pallazolo, Brixiae 1506), en [http://cisne.sim.ucm.es/record=b2497150~S6*spi http://cisne.sim.ucm.es/record=b2497150~S6*spi] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Mair{{fin}}, Juan, ''Quartus sententiarum Iohannis Maioris'' (Philippus Pigouchet, Parrhysiis —París— 1509), en [http://cisne.sim.ucm.es/record=b1943339~S6*spi http://cisne.sim.ucm.es/record=b1943339~S6*spi] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Mazzolini (Prierias){{fin}}, Silvestre, ''Summa Summarum''. ''Que Sylvestrina dicitur'' (Hector, Bononiae 1515), en [https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=632898966&db=100 https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=632898966&db=100] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Molina{{fin}}, Antonio de, ''Instruccion de sacerdotes''. ''En que se les da dotrina muy importante para conocer la alteza del estado sacerdotal; y para exercitarle debidamente. Sacada toda de los Santos Padres y Dotores de la Iglesia'' (Hieronymo Margarit, Barcelona 1610), en [https://books.google.es/books?id=dGZKAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=dGZKAAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Netter (Waldensis){{fin}}, Thomas, ''Tomus primus Doctrinalis fidei ecclesiae catholicae contra Witcleuistas et Hussitas eorumque sectatores'' (Iodocus Badius Ascensius, Parisiis 1532), en [https://books.google.com/books?id=3nmCvSZ-0e4C&pgis=1 https://books.google.com/books?id=3nmCvSZ-0e4C&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Reuerendi Patris Fratris Thomae Waldensis [...] Opus de sacramentalibus''. ''In quo doctrinae antiquitatum fidei Ecclesiae catholicae, contra Witcleuistas et eorum asseclas Lutheranos aliosque haereticos continentur'' (Ioannes Maria da Terranoua et Iacobus Archarius, Salmanticae 1556), en [https://books.google.com/books?id=NN7NOQ7VKYoC&pgis=1 https://books.google.com/books?id=NN7NOQ7VKYoC&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Reuerendi Patris Fratris Thomae Waldensis [...] Opus de sacramentis''. ''In quo doctrinae antiquitatum fidei Ecclesiae catholicae, contra Witcleuistas, Hussitas et eorum asseclas Lutheranos aliosque haereticos continentur'' (Ioannes Maria da Terranoua et Iacobus Archarius, Salmanticae 1557), en [https://books.google.com/books?id=10vRFQ17QWcC&pgis=1 https://books.google.com/books?id=10vRFQ17QWcC&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Osuna{{fin}}, Francisco de, ''Tercera parte del libro llamado Abecedario espiritual'' (Remón de Petras, Sevilla 1527), en [https://books.google.com/books?id=KIU3-p_1XbEC https://books.google.com/books?id=KIU3-p_1XbEC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Primera parte del libro llamado Abecedario spiritual'' (Juan Cromberger, Sevilla 1528), en [https://books.google.com/books?id=Mi7-yVaN46IC https://books.google.com/books?id=Mi7-yVaN46IC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Segunda parte del libro llamado Abecedario spiritual'' (Juan Varela, Sevilla 1530), en [https://books.google.com/books?id=XAL46TjjcjEC https://books.google.com/books?id=XAL46TjjcjEC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Ley de amor y quarta parte del abecedario espiritual ''(Sebastián Martinez, Valladolid 1542), en [https://books.google.es/books?id=ok7UJxbLkQwC https://books.google.es/books?id=ok7UJxbLkQwC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Quinta parte del abecedario espiritual'' (Juan de Junta, Burgos 1542), en [https://books.google.com/books?id=HGbvm14opf8C https://books.google.com/books?id=HGbvm14opf8C] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Sexta parte del abecedario espiritual'' (Matheo y Francisco del Canto, Medina del Campo 1554), en [https://books.google.es/books?id=LEFoAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=LEFoAAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Palma{{fin}}, Bernabé de, ''Libro llamado Via spiritus o de la perfeccion spiritual del anima'' (Juan de Junta, Salamanca 1541), en [http://bibliotecavirtualmadrid.org/bvmadrid_publicacion/es/consulta/registro.cmd?id=3717 http://bibliotecavirtualmadrid.org/bvmadrid_publicacion/es/consulta/registro.cmd?id=3717] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Paraldus{{fin}}, Gulielmus, ''Summa de virtutibus et vitiis'' (Johannes Amerbach, Basileae 1497), en [http://cisne.sim.ucm.es/record=b1909721~S6*spi http://cisne.sim.ucm.es/record=b1909721~S6*spi] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Pighius{{fin}}, Albertus, ''Controversiarum praecipuarum in comitiis Ratisponensibus tractatarum et quibus nunc potissimum exagitatur Christi fides et religio, diligens et luculenta explicatio'' (Melchior Nouesianus, Coloniae 1545), en [https://books.google.com/books?id=WmlcAAAAcAAJ&pgis=1 https://books.google.com/books?id=WmlcAAAAcAAJ&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Hierarchiae ecclesiasticae assertio'' (Melchior Nouesianus, Coloniae 1544), en [https://books.google.com/books?id=9WVTAAAAcAAJ&pgis=1 https://books.google.com/books?id=9WVTAAAAcAAJ&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''De Libero hominis arbitrio et divina gracia libri decem, nunc primum in lucem editi''. ''Singulorum argumenta librorum, per singula capita, post epistolam prealiminarem explicata inuenies. Cum indice locupletissimo.'' (Melchior Nouesianus, Coloniae 1542), en [https://books.google.com/books?id=f-coHiAzyukC&pgis=1 https://books.google.com/books?id=f-coHiAzyukC&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Quiroga{{fin}}, Gaspar de, ''Index et catalogus Librorum prohibitorum, mandato Illustriss. ac Reuere[n]diss. D.D. Gasparis a Quiroga, ...denuò editus, cum consilio Supremi Senatus Sanctae Generalis Inquisitionis'' (Alphonsum Gomezium, Madrid 1583), en [http://fotos.patrimonionacional.es/biblioteca/ibis/pmi/Quiroga_1583/index.html http://fotos.patrimonionacional.es/biblioteca/ibis/pmi/Quiroga_1583/index.html] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Rimini{{fin}}, Gregorio de – {{versal}}Genazano{{fin}}, Paulo de, ''Gregorius de Arimino in primo [-secundo] sententiarum nuperrime impressus, et quam diligentissime sue integritati restitutus''. ''Per doctissimum sacre pagine professorem fratrem Petrum Garamanta'' (Claudio Cheuallon, Parrhisiis 1503), en [http://books.google.com/books?id=RLaZ21YJvdIC&pgis=1 http://books.google.com/books?id=RLaZ21YJvdIC&pgis=1] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Roa{{fin}}, Martín de, ''Vida de doña Ana Ponce de Leon, Condesa de Feria y despues monja en el monasterio de Santa Clara de Montilla'' (Andrés Barrera, Córdoba 1604), en [http://adrastea.ugr.es/record=b1106928~S2*spi http://adrastea.ugr.es/record=b1106928~S2*spi] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Sajonia{{fin}}, Ludolfo de, ''Vita Jesu Christi'' (Lugduni 1522), en [https://books.google.es/books?id=dTk8AAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=dTk8AAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Vita Christi Cartuxano'' (Juan Cromberger, Sevilla 1530), en [http://www.bibliotecavirtualdeandalucia.es/catalogo/es/consulta/registro.cmd?id=1013336 http://www.bibliotecavirtualdeandalucia.es/catalogo/es/consulta/registro.cmd?id=1013336] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Soto{{fin}}, Domingo de, ''In Porphyrii Isagogen, ac Aristotelis Categorias, absolutissima commentaria''. ''Omnia nunc summo studio à mendis expurgata, duobusque locupletissimis indicibus cumulata'' (sub Signo Pauonis (Egidio Ragazzola), Venecia 1574), en [https://books.google.es/books?id=eRtlNzhxbGkC https://books.google.es/books?id=eRtlNzhxbGkC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Summulae'' (Ioannes Giuntae, Salmanticae <sup>2</sup>1547), en [http://hdl.handle.net/10366/82754 http://hdl.handle.net/10366/82754] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''De iustitia et iure libri decem'' (Andreas a Portonariis, Salmanticae 1553) </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Soto{{fin}}, Pedro de, ''Tractatus de institutione sacerdotum, qui sub episcopis animarum curam gerunt''. ''Cum epistola, in qua bonorum et malorum praepositorum et pastorum... differentia et conditio... explicatur...'' (S. Mayer, Dilinga 1558), en [https://books.google.es/books?id=dMXBe4kn2xMC https://books.google.es/books?id=dMXBe4kn2xMC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Tenorio{{fin}}, Francisco – {{versal}}Escobar{{fin}}, Luis, ''Tratado de devotíssimas y muy lastimosas contemplaciones de la Passión del hijo de Dios e compasión de la Virgen Sancta María su madre, por esta razón llamado Passio duorum'' (Nicolás Tyerri, Valladolid 1526), en [http://biblioteca.galiciana.gal/es/consulta/registro.do?id=9497 http://biblioteca.galiciana.gal/es/consulta/registro.do?id=9497] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Titelmans{{fin}}, Francisco, ''Summa de los mysterios de la fe Christiana'' (Andrea de Portonaris, Salamanca 1555), en [https://books.google.es/books?id=hdJbAAAAQAAJ https://books.google.es/books?id=hdJbAAAAQAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Tomás de Aquino{{fin}}, Santo, ''Opus aureum sancti Thomae de Aquino super quatuor Evangelia (Catena aurea)'' (Arte ingenioque Boneti Locatelli impensa nobilis viri Octauiani Scoti Modoetiensis, Venetiis 1493), en [https://books.google.es/books?id=o6h9ZmLEoaQC https://books.google.es/books?id=o6h9ZmLEoaQC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Opuscula omnia diui Thomae Aquinatis''. ''... eiusdem diui Thomae Commentaria, in Cantica Canticorum, Iob, Ioannem, et Apocalypsim'' (Haeredes Iacobi Iuntae, Lugduni 1562), en [https://books.google.com/books/ucm?vid=UCM5316860245 https://books.google.com/books/ucm?vid=UCM5316860245] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Tomás de Irlanda{{fin}}, ''Manipulus florum'' (Iacobus de Tyela, Placentiae 1483), en [http://bidicam.castillalamancha.es/bibdigital/i18n/consulta/registro.cmd?id=12190 http://bidicam.castillalamancha.es/bibdigital/i18n/consulta/registro.cmd?id=12190] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Trithemius{{fin}}, Johannes, ''Sermones et Exhortationes ad monachos'' (Joannes Haselberger, Argentine —Estrasburgo— 1516), en [http://www.mdz-nbn-resolving.de/urn/resolver.pl?urn=urn:nbn:de:bvb:12-bsb10943306-4 http://www.mdz-nbn-resolving.de/urn/resolver.pl?urn=urn:nbn:de:bvb:12-bsb10943306-4] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Ubertino de Casale{{fin}}, ''Arbor vitae crucifixae Iesu Christi'' (Andreas de Bonetis, Venetiis 1485), en [http://fondosdigitales.us.es/fondos/libros/395/503/arbor-vitae-crucifixae-jesu-christi/ http://fondosdigitales.us.es/fondos/libros/395/503/arbor-vitae-crucifixae-jesu-christi/] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Universidad de Baeza{{fin}}, ''Estatutos de la insigne Universidad del título de Santísima Trinidad de la Ciudad de Baeza'' (Pedro de Doblas, Jaén 1609), en [http://hdl.handle.net/10334/3482 http://hdl.handle.net/10334/3482] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Universidad de Salamanca{{fin}}, ''Estatutos hechos por la muy insigne Universidad de Salamanca : año M.D.LXI.'' (Juan María de Terranova, Salamanca 1561), en [http://hdl.handle.net/10366/82760 http://hdl.handle.net/10366/82760] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Valdés{{fin}}, Fernando de, ''Cathalogus libroru[m] qui prohibe[n]tur mandato Illustrissimi Reuerend. D. D. Ferdinandi de Valdes Hispalen. Archiepi, Inquisitoris Generalis Hispaniae...'' (Sebastianus Martinez, Pinciae —Valladolid— 1559), en [http://fotos.patrimonionacional.es/biblioteca/ibis/pmi/Indice_1559/index.html http://fotos.patrimonionacional.es/biblioteca/ibis/pmi/Indice_1559/index.html] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Valtanás{{fin}}, Domingo de, ''Summa confessorum'' (Juan Varela, Hispali 1526), en [http://hdl.handle.net/10481/10679 http://hdl.handle.net/10481/10679] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Vives{{fin}}, Juan Luis, ''Opera'' I (Nicolaum Episcopium juniorem, Basileae 1555), en [https://books.google.es/books?id=D-yg1mtN1FAC https://books.google.es/books?id=D-yg1mtN1FAC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Witzel{{fin}}, Georg, ''De Eucharistia sacrosanctissima ecclesiae Christi Iesu'' (ex Officina Ioannis Quentel, Coloniae 1549), en [https://books.google.es/books?id=oV4QgYCzJQcC https://books.google.es/books?id=oV4QgYCzJQcC] </div>
 
 
= Manuscritos =
 
Listamos ahora las referencias a los algunos manuscritos consultados a lo largo de nuestro estudio ''Las fuentes'', que resultan especialmente importantes para el estudio de las fuentes avilinas. Incluimos la referencia a copia digital cuando la haya y procuramos ofrecer algunas indicaciones que consideramos útiles para poder localizar más fácilmente los documentos que nos interesan, o que pueden ayudar a localizarlos en el futuro en caso de que un traslado o reestructuración de archivo haga que se extravíen.
 
 
'''Archivo Histórico Nacional (Madrid)'''
 
<span style="color:#333333;">''Constituciones latinas del Colegio de San Ildefonso y Universidad de Alcalá de Henares''</span><span style="color:#333333;">, signatura «UNIVERSIDADES,L.1085», en </span>[http://pares.mcu.es/ParesBusquedas20/catalogo/description/4631076 http://pares.mcu.es/ParesBusquedas20/catalogo/description/4631076]<span style="color:#333333;"> </span>
 
<span style="color:#333333;">''Ynventario de los bienes del Colegio Mayor de S[a]n Ildefonso de la ciudad de Alcalá hacia el año 1523''</span><span style="color:#333333;">, signatura «UNIVERSIDADES,L.1090», f. 6r-18v (</span><span style="color:#333333;">''Tabula librorum Bibliotece Collegii Sancti Illefonssi''</span><span style="color:#333333;">). La copia electrónica de la BHUCM tiene la signatura BH-MM-840, en </span>[https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1026049788 https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1026049788]
 
''Index omnium librorum bibliothece collegii sancti illefonsi oppidi complutensis'', fechado en 1511. Se encuentra en el Archivo Histórico Nacional, dentro del libro con signatura UNIVERSIDADES,L.1090, que lleva por título ''Libro becerro de los juros, censos, beneficios, préstamos, rentas, tributos, propiedades, posesiones y señoríos del Colegio Mayor de San Ildefonso y Universidad de Alcalá'',&nbsp; f. 33r-54v. También hay copia electrónica en la Biblioteca Histórica UCM, con signatura BH-MM-790, en [https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1025446462 https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1025446462]
 
''Inventario del archivo, biblioteca, iglesia, sala rectoral, refectorio, cocina y despensa, caballeriza, madera y armas del Colegio Mayor de San Ildefonso y Universidad de Alcalá'', UNIVERSIDADES,L.1092. La parte que nos interesa, ''Libros del collegio de los frayles de Sant Pedro y Sant Pablo'', está en los f. 155r-163r. Disponible en [http://pares.mcu.es/ParesBusquedas/servlets/Control_servlet?accion=3&txt_id_desc_ud=4615492 http://pares.mcu.es/ParesBusquedas/servlets/Control_servlet?accion=3&txt_id_desc_ud=4615492]
 
 
'''Biblioteca Nacional de España (Madrid)'''
 
''Manuscritos de las dos primeras pláticas a sacerdotes,'' signatura «MSS/3620», en [http://bdh.bne.es/bnesearch/detalle/bdh0000014850# http://bdh.bne.es/bnesearch/detalle/bdh0000014850#]
 
''Rendimiento de cuentas de los gastos efectuados por cuenta del arzobispo Francisco Jiménez de Cisneros para adquirir e imprimir libros durante los años 1497 a 1509''. Se encuentra en la Biblioteca Nacional, con la signatura «MSS/20056/47». Se puede consultar una copia digital en la Biblioteca Histórica de la Universidad Complutense de Madrid, que lleva por signatura «BH-R-Separatas-878», en [https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1026045614 https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1026045614]
 
{{versal}}Beda el Venerable, {{fin}}San, ''Expositio Bedae super Lucam'', signatura «MSS/492», en [http://bdh.bne.es/bnesearch/detalle/bdh0000043719# http://bdh.bne.es/bnesearch/detalle/bdh0000043719#]
 
 
'''Biblioteca de la Real Academia de la Historia (Madrid)'''
 
''Legajo sobre la beatificación del P. Ávila''. Actualmente, el legajo tiene la signatura 9-7233, y lleva por título en el catálogo «''Índice de pruebas de Colegiales del Colegio mayor de S. Ildefonso – La Madre Luisa – La monja de Portugal Cuentas – Canonizaciones etc.»''. Los documentos que nos interesan están en una carpeta de piel, que lleva escrito en la portada ''«Aquí se contienen diferentes cartas y respuestas de Roma sobre la beatificación de el Venerable Siervo P. Juan de Ávila = Montilla - Aposento de el P. Miguel Miguez rector = fol. 68»'', y que contiene diferentes documentos numerados. Aunque no hay disponible copia digital pública, hemos hecho digitalizar las hojas que nos interesaban para nuestro trabajo, las cuales podemos compartir privadamente con cualquier estudioso que lo deseare.
 
 
'''Biblioteca Histórica «Marqués de Valdecilla» de la Universidad Complutense de Madrid'''
 
{{versal}}Ciruelo,{{fin}} Pedro, ''Quaestiones in Summam D. Thomae Aquinatis'', signatura «BH-MSS-61», en [https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1025298926 https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1025298926]
 
 
'''Universidad de Granada: Biblioteca Universitaria, Archivo Fondo Antiguo'''
 
{{versal}}Santiváñez{{fin}}, Juan de, ''Historia de la Provincia de Andalucía de la Compañía de Jesús ''(manuscrito inédito), Caja «B-048», en [http://hdl.handle.net/10481/289 http://hdl.handle.net/10481/289]
 
 
'''Universidad de Granada: Archivo Universitario'''
 
''Libro de Actas del Claustro Universitario, 1532-1560'', referencia «ES AUG A 104 PRINCIPAL CAJA 01417», en [http://archi.ugr.es:8080/jopac/registro?id=00158111 http://archi.ugr.es:8080/jopac/registro?id=00158111]
 
 
= Fuentes avilistas =
 
Por último, listamos aquí ediciones antiguas de las obras de San Juan de Ávila y sus biografías
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Juan de Ávila{{fin}}, San, ''Tercera parte de las obras del P. Mtro. de Áuila, predicador en el Andaluzia'', editado por J. Díaz (P. Madrigal, Madrid 1596), en [http://bvpb.mcu.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=46751 http://bvpb.mcu.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=46751] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Epistolario espiritual para el estado eclesiastico de prelados, sacerdotes, curas, predicadores, religiosos, y religiosas, y para donzellas: tomo segundo''. ''Nueuamente añadido con vnas platicas espirituales y vn tratado del Santissimo Sacramento de la Eucaristia...'', editado por M. Ruiz de Mesa (Viuda de Alonso Martín de Balboa, Madrid 1618), en [https://books.google.es/books?id=uCnGQmWJimwC https://books.google.es/books?id=uCnGQmWJimwC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Juan de Ávila{{fin}}, San – {{versal}}Luis de Granada{{fin}}, Fray, ''Obras del Padre Maestro Ivan de Ávila ... Aora de nuevo anadida la vida del autor, y las partes que de tener un predicador del Evangelio por Luys de Granada'' (Pedro Madrigal, Madrid 1588), en [https://books.google.es/books?id=kV9MAAAAcAAJ https://books.google.es/books?id=kV9MAAAAcAAJ] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">{{versal}}Oddi{{fin}}, Longaro degli, ''Vita del venerabil Servo di Dio il maestro Giouanni d’Ávila sacerdote secolare, detto l’Apostolo dell’Andaluzia'' (Stamperia Muziana, Nápoles 1754), en [https://books.google.com/books?id=rLop4sH94bkC https://books.google.com/books?id=rLop4sH94bkC] </div>
 
<div style="margin-left:0.847cm;margin-right:0cm;">———, ''Vida del venerable siervo de Dios el maestro Juan de Ávila, sacerdote secular, llamado el Apostol de Andalucia''. ''Sacada de los procesos para su beatificación. Traducida al castellano por Luis de Durán y de Bastero'' (Oficina de Manuel Texero, Barcelona 1796), en [https://books.google.com/books?id=OhWJQ6GLP9oC https://books.google.com/books?id=OhWJQ6GLP9oC] </div>

Revisión del 13:02 18 ago 2022

El presente catálogo está elaborado a partir del estudio realizado para mi tesis doctoral — J. M. Corral Cano, Las fuentes en el Tratado del Sacerdocio de San Juan de Ávila, a la luz del conjunto de sus escritos de Teología y Espiritualidad sacerdotal (Madrid 2019). Nos referiremos a ella como «Las fuentes».

En dicho trabajo detallamos las particularidades de cada obra y la importancia que tienen en los escritos sacerdotales de San Juan de Ávila, particularmente en el Tratado del sacerdocio. Aquí, sin embargo, nos limitamos a presentar un elenco ordenado de las obras, e incluimos referencias a los lugares correspondientes de la tesis, para todo aquel que desee profundizar.

Insistimos en que no todas las obras aquí presentadas tienen el mismo valor a la hora de estudiar las fuentes de San Juan de Ávila, ni en todas tenemos la misma certeza de que las usara. A quien quiera introducirse seriamente en ese estudio, le recomendamos consultar los lugares citados de Las fuentes para conocer detalles sobre cada autor y obra, explicaciones del por qué esa obra debe ser considerada fuente avilina y el grado de certeza que tenemos, así como ejemplos de citas comparadas de San Juan de Ávila con la obra en cuestión.


Sagrada Escritura

Para una justificación y explicación de las obras que aquí ofrecemos, cf. Las fuentes 87-92, 113-115, 271-303, 461-480.

Ediciones de la Biblia

Situadas por orden de mayor a menor importancia en el estudio de San Juan de Ávila.

Lyra, Nicolás de – Santa María, Pablo de – Doring, Matías – Guillermo el Bretón, Biblia latina. Cum glossa ordinaria Walafridi Strabonis aliorumque et interlineari Anselmi Laudunensis et cum postillis Nicolai de Lyra expositionibusque Guillelmi Britonis in omnes prologos S. Hieronymi, editado por B. Gadolus, E. Hispanus y S. Contarenus (Paganinus de Paganinis, Venetiis 1495), en http://data.cerl.org/istc/ib00608000
———, Biblia latina. Cum postillis Nicolai de Lyra et expositionibus Guillelmi Britonis in omnes prologos S. Hieronymi et additionibus Pauli Burgensis replicisque Matthiae Doering (Anton Koberger, Nuremberge 1497), en http://data.cerl.org/istc/ib00619000
Lyra, Nicolás de – Santa María, Pablo de – Doring, Matías, Biblia Sacra cum glossis, interlineari et Ordinaria, Nicolai Lyrani Postilla et Moralitatibus, Burgensis Additionibus et Thoringi Replicis II (Gaspard Trechsel, Lugduni 1545): Tomo I en https://books.google.es/books?id=EePE98mjkIAC Tomo II en https://books.google.es/books?id=vjpodfXGxCYC Tomo III en https://books.google.es/books?id=EY0V0HR-vUkC Tomo IV en https://books.google.es/books?id=6X3SZ4s--4QC Tomo V en https://books.google.es/books?id=-UEa9J7apsQC Tomo VI en https://books.google.es/books?id=NXgXSHF2IE8C
F. Jiménez de Cisneros, Biblia Políglota Complutense (Alcalá de Henares 1517) (6 vols.), en https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1025082971
Erasmo de Rotterdam, Omnia opera Desiderii Erasmi Roterodami VI. Novum Testamentum ... cum annotationibus eiusdem (Frobenius, Basileae 1540), en https://books.google.es/books?id=yXLzZreNaAEC
Hentenius, Johannes, Biblia. Ad vetustissima exemplaria nunc recens castigata (Bartholomaeus Grauius, Lovanii 1547), en http://bdh-rd.bne.es/viewer.vm?id=0000207357
Pagnino, Sanctes, Biblia (Antonius du ry, Lugduni 1527), en https://books.google.es/books?id=Bl3Of2R1cOYC
(Editor desconocido), Biblia latina (Johannes Herbort, Venetiis 1484), en http://encore.fama.us.es/iii/encore/record/C__Rb1519247?lang=spi
Gutenberg, Johann, Biblia latina (Johannes Gutenberg, Moguntiae 1455), en http://www.gutenbergdigital.de/gudi/eframes/index.htm


Obras de exégesis

Además de los volúmenes de Nicolás de Lyra y Erasmo citados bajo el encabezado anterior, podemos agregar las siguientes obras de exégesis:

Erasmo de Rotterdam, Omnia opera Desiderii Erasmi Roterodami VII. Paraphrases in universum Novum Testamentum (Frobenius, Basileae 1540), en https://books.google.es/books?id=EY53M6pzNjQC
Steuchus, Augustinus, Augustini Steuchi Eugubini Veteris Testamenti ad ueritatem Hebraicam recognitio (apud Gryphium, Lugdunii 1531), en https://books.google.com/books?id=yMJ7uUo7QfAC&pgis=1
Colonna (Galatino), Pietro, Opus toti christian[a]e reipublicae maxime utile, de arcanis catholicae ueritatis, contra obstinatissimam Iudaeorum nostrae tempestatis perfidiam (summa cum diligentia per Hieronymum Suncinum, Orthonae Maris —Ortona— 1518), en https://books.google.com/books?id=kZuZ66GRanAC&pgis=1


Textos patrísticos

Hemos seleccionado, de entre todas las ediciones de obras de los Padres que se publicaron en tiempos de San Juan de Ávila, las que hemos hallado más plausibles de haber sido empleadas por el Apóstol de Andalucía. De alguna de ellas puede, incluso, decirse con certeza que fue la que él empleó. Para conocer los motivos, y para ver algunas otras ediciones contemporáneas importantes que hemos descartado, cf. Las fuentes 92-96, 305-320, 481-502.


Agustín de Hipona, San, Prima [- Undecima] pars librorum divi Aurelii Augustini, editado por J. Amerbach y J. Deuschlein (Amerbach, Petri & Froben, Basileae 1506):Tomo I en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010405970 Tomo II en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010405985 Tomo III en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406003 Tomo IV en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406046 Tomo V en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406078 Tomo VI en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406119 Tomo VII en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406139 Tomo VIII en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406263 Tomo IX en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406301 Tomo X en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406321 Tomo XI en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV010406552
Beda el Venerable, San, Opera Venerabilis Bedae Persbyteri ... eiusdem comentarii II (Jodocus Badius Ascensius, Paris 1521), en https://books.google.es/books?id=nftJAAAAcAAJ
———, Ecclesiasticae historiae gentis Anglorum libri quinque (Ioannes Gravius, Antuerpiae —Amberes— 1550), en https://books.google.com/books?id=SOJaAAAAQAAJ&pgis=1
Bernardo de Claraval, San, Opera Divi Bernardi Clarevallensis Abbatis II, editado por J. Clichtove (Ioannes Hervagius, Basileae 1552):Tomo I en https://books.google.es/books?id=mHFTAAAAcAAJ Tomo II en https://books.google.es/books?id=qXFTAAAAcAAJ
Cirilo de Alejandría, San, Operum divi Cyrilli Alexandrini episcopi tomi quatuor, quorvm postremus nunc recens accedit, ex graecis manuscriptis exemplaribus fideliter latinitate donatus (Ioannes Hervagius, Basileae 1546), en https://books.google.com/books?id=kk8ytEmA-N0C&pgis=1
Gregorio Magno, San, Diui Gregorii papae huius nominis Primi, cognomento magni, operum… (Lugduni 1539-1540):Tomo I en https://books.google.es/books?id=M10xzmfzItIC Tomo II en https://books.google.es/books?id=dOaM7NJdWP4C
———, Los morales de sant Gregorio papa, dotor de la yglesia. (Trad. por Antonio Álvarez de Toledo) (Jacobo Cromberger, Sevilla 1527) (2 vols.), en https://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.do?id=397345
Ignacio de Antioquía, San, Gloriosi Christi martyris Ignatii Antiocheni antistitis, Epistolae undecim (Adam Petri, Basileae 1520), en https://books.google.es/books?id=sf9WAAAAcAAJ
Jerónimo, San – Erasmo de RotterdamOEcolampadio, Juan, Omnia opera Divi Eusebii Hieronymi Stridonensis (Frobenius, Basileae 1516):Tomo I en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636082 Tomo II en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636089 Tomo III en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636093 Tomo IV en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636099 Tomo V en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636106 Tomo VI en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636110 Tomo VII en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636119 Tomo VIII en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636126 Tomo IX en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636132 Tomo X en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV004636138 Tomo XI en https://opacplus.bsb-muenchen.de/title/BV021698112
Juan Crisóstomo, San, Opera Divi Joannis chrysostomi archiepiscopi constantinopolitani (Stagninus, Venetiis 1503):Tomo I en https://books.google.es/books?id=99VaAAAAcAAJ Tomo II en https://books.google.es/books?id=Q3ZaAAAAcAAJ
PrimasioGaigny, Jean de, Primasii uticensis in Africa episcopi, in omnes D. Pauli epistolas commentarii perbreues ac docti, ante annos mille ab autore editi. Nunc uero primum Ioannis Gagneii Theologi, ac Doctoris regii opera in lucem emissi (Apvd Seb. Gryphivm, Lugduni 1537), en https://books.google.com/books?id=S4St9pqHkmsC&pgis=1
Próspero de Aquitania, San, Divi Prosperi Aquitanici, Episcopi regiensis, opera (Seb. Gryphius, Lugduni 1539), en https://books.google.com/books?id=zmMR-OzMlZwC&pgis=1
Pseudo-AgustínPseudo-BernardoAnselmo de Canterbury, San – Pedro Damián, San – Vicente Ferrer, San, Libellus meditationum (Angelus Britannicus de Pallazolo, Brixiae 1498), en http://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.cmd?id=449200
Pseudo-Clemente et al., Pro piorum recreatione et in hoc opere contenta Epistola ante indicem Index contentorum Ad lectores Paradysus Heraclidis Epistola Clementis … (impensis Ioannis Parui, Parisiis 1504), en https://zaguan.unizar.es/record/3321?ln=es
Pseudo-DionisioAlberto Magno, San – Hugo de San VíctorJuan Escoto EriúgenaGrosseteste, Roberto – Tomás de Aquino, Santo – et al., Opera Dyonisii. Veteris et noue translationis, etiam nouissime ip[s]ius Marsilii ficini cum commentariis Hugonis, Alberti, Thome, Ambrosii oratoris. Linconiensis [et] Vercellensis... (Husner, Argentorati —Estrasburgo— 1502-1503):Tomo I en https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00015330 Tomo II en https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00015331 Tomo III en https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00015332


Liturgia, Magisterio y cánones

Agrupamos bajo este epígrafe los textos litúrgicos, magisteriales y canónicos (cf. Las fuentes 96-98, 321-330). La lista está en orden meramente alfabético.


Textos magisteriales y canónicos

Blois, Pierre de – Merlin, Jacques, Petri Blesensis ... Insignia opera in vnum volumen collecta et emendata. Authore J.[acobo] M.[erlino] (Jean Petit, Parisiis 1519), en https://books.google.es/books?id=CXq4HF9rUNUC
Bonifacio VIII, Liber sextus Decretalium (Ulrich Gering et Berthold Rembolt, Parisii 1500), en https://doi.org/10.11588/diglit.24425
Concilio de Trento – Manuzio, Paolo (ed.), Canones, et Decreta Sacrosancti Oecumenici et Generalis Concilii Tridentini (Paolo Manuzio, Venetiis 1564), en https://datos.bne.es/edicion/a4682250.html
Crabbe, Pierre, Concilia omnia (Joannes Quentel, Coloniae 1551):Tomo I en https://books.google.es/books?id=P2tWAAAAcAAJ Tomo II en https://books.google.es/books?id=_WxWAAAAcAAJ Tomo III en https://books.google.es/books?id=vrFiAAAAcAAJ
Graciano – Brescia, Bartolomeo da – Brescia, Giovanni da, Decretum Gratiani / cum apparatu Bartholomaei Brixiensis et Johannis Brixiensis (Georgius Arrivabene, Venetiis 1490), en http://idb.ub.uni-tuebingen.de/opendigi/HaII27_fol
GracianoMouchy, Antoine de, Decretorum Collectanea (apud Carolam Guillard, Parisii 1547), en https://books.google.es/books?id=OhCZSXUTlNoC


Textos litúrgicos

Quiñones, Francisco de, Breviarium Romanum. Ex sacra potissimum scriptura, et probatiis sanctorum historiis, nuper confectum, ac denuo per eundem authorem accuratius recognitum (Ioannes Barbous, Lugduni 1542), en https://books.google.es/books?id=BAk8AAAAcAAJ
Romana Ecclesia, Breviarium Romanum, editado por J. Theotonicus (Andree de Toresanis, Venetiis 1487), en https://books.google.es/books?id=LptwcJDEARIC
———, Missale ad usum sacro-sanctae romanae ecclesiae (Antonium Vincentium, Lugduni 1543), en https://books.google.es/books?id=qc9bAAAAQAAJ


Obras espirituales, teológicas y pastorales

Agrupamos aquí todos las obras impresas que no caen bajo ninguna de las categorías anteriores: teólogos, autores espirituales y escritos de índole práctica o pastoral. Son en su mayor parte obras que pudo consultar San Juan de Ávila, aunque también incluimos unas pocas que se publicaron poco después de su muerte, porque son importantes para el estudio de las fuentes avilinas por alguna razón.

Para informarse más sobre las obras y las razones por las que pueden considerarse fuentes de San Juan de Ávila, cf. Las fuentes 331-354, 503-540.


Anónimo cartujo, Speculum Clericorum (Goffrido de Marnef, Parisiis 1502), en http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb33610664x
Anónimo medieval, Stella clericorum (Petrus Levet(?), Parisiis 1495), en http://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.cmd?id=406503
Anónimo medieval – Chris L. Nighman, The Electronic Manipulus florum Project, Wilfrid Laurier University, en http://web.wlu.ca/history/cnighman/index.html
Biel, Gabriel, Sacri canonis misse tam mystica quam litteralis expositio (Jacobus Pforczensis, Basileae 1510), en https://books.google.es/books?id=DsNSAAAAcAAJ
Cano, Melchor, De locis theologicis (Mathias Gastius, Salmanticae 1563), en https://books.google.es/books?id=Z2lGbpyUb24C
Carvajal, Luis de, Apologia monasticae religionis diluens nugas Erasmi, a Lodovico Carvaialo Minorita aedita. Item epistolae aliquot Erasmi Roterodami sane quam lepidissime, quas nuper extorsit stupida quorundam mordacitas (Lugar de edición no especificado 1529), en https://books.google.es/books?id=prNbAAAAQAAJ
———, Declamatio expostulatoria pro immaculata conceptione genitricis Dei Mariae, a fratre Lodovico Carvaialo ... aedita ... (Oliverius Mallardus, Parisiis 1541), en https://books.google.es/books?id=hwwqDUM-UsgC
Cayetano, Tomás de Vio, Summula peccatorum (Quentel, Coloniae 1526), en https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=643916136&db=100
Cayetano, Tomás de Vio – Novimagio, Petro, In secundam secunde [...] Commentaria. Correcta [...] ab [...] Petro de Novimagio ord. praed. (Claude Chevallon, Parisiis 1519), en https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=633894445&db=100
Ciruelo, Pedro Sánchez, Confessionario [...]. Es arte de bien confessar, muy provechosa al confessor y al penitente (Pedro de Castro, Medina del Campo 1544), en http://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.cmd?id=439480
Clichtove, Josse, De vita et moribus sacerdotum. Singularem eorum dignitatem ostendens, et quibus ornati esse debeant virtutibus, explanans (Officina Simonis Colinaei, Paris 21520), en https://books.google.es/books?id=EsBbAAAAQAAJ
Cochlaeus, Johannes, Speculum antiquae Devotionis circa missam (Moguntiae 1549), en https://books.google.com/books?id=3CJWAAAAcAAJ&pgis=1
Colonna (Galatino), Pietro, Opus toti christian[a]e reipublicae maxime utile, de arcanis catholicae ueritatis, contra obstinatissimam Iudaeorum nostrae tempestatis perfidiam (summa cum diligentia per Hieronymum Suncinum, Orthonae Maris —Ortona— 1518), en https://books.google.com/books?id=kZuZ66GRanAC&pgis=1
Córdoba, Antonio de, Tractatus, qui Arma fidei praenotatur (Andreas ab Angulo, Compluti 1562), en https://books.google.com/books?id=kBBPAQAAIAAJ&pgis=1
Costerius, Joannes, De Veritate Corporis Et Sanguinis Domini Nostri Iesu Christi in Eucharistiæ Sacramento (Petrus Phalesius, Lovanii 1551), en https://books.google.es/books?id=mg7cMbwS_boC
Deza, Diego de, Defensiones Sancti Thomae ab impugnationibus Nicolai de Lyra magistrique Mathiae Doering propugnatoris sui (Meinardus Ungut et Stanislaus Polonus, Hispali 1491), en http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/defensiones-sancti-thomae-ab-impugnationibus-nicolai-de-lyra-magistrique-mathiae-doering-propugnatoris-sui--3/html/
Díaz de Luco, Juan Bernal, Aviso de curas. Muy provechoso para los que exercitan el officio de curar animas (Joan de Brocar, Alcalá de Henares 31545), en https://books.google.es/books?id=u1RHXamiCX0C
Duns Escoto, Juan, Quaestiones in quartum librum Sententiarum, una cum textu Petri Lombardi (Andreas Bocard, Parisiis 1497), en http://dioscorides.ucm.es/proyecto_digitalizacion/index.php?b1909288x
Dionisio el Cartujano, D. Dionysii Carthusiani Operum minorum tomus primus (Iohannes Soter, Coloniae 1532), en https://books.google.es/books?id=cdZSwiwEJL8C
Erasmo de Rotterdam, Dulce bellum inexpertis (Johann Schoeffer, Moguntiae 1521), en http://www.bvh.univ-tours.fr/Consult/index.asp?numfiche=349
Faber, Johann – Surius, Laurentius – Mouchy, Antoine De, De missa evangelica, et de veritate corporis et sanguinis Christi in eucharistiae sacramento. Quibus adiectus est libellus, in quo [...] sacrosanctum Missae sacrificium pie defunctis prodesse ostenditur (Claudius Fremy, Parisiis 1558), en https://books.google.com/books?id=zRdTAAAAcAAJ&pgis=1
Fernández de Santaella, Rodrigo, Constitutiones Collegii, ac Studii Sanctae Mariae de Iesu, ciuitatis Hispalensis / editae autoritate Apostolica, a ... Roderico de Sancta Elia ... praefati Collegii Collegij fundatore ; insuper erectionis Collegij, & beneficiorum annexionis duae bullae ; (Typis Francisci Perez, Sevilla 1584), en http://hdl.handle.net/10481/9704
Frías, Martín Sánchez de, Tractatus perutilis (Ioannes Iunta, Salmanticae 21550), en https://books.google.es/books?id=0p4eAj8Vn50C
García Matamoros, Alfonso, De tribus dicendi generibus sive de recta informandi styli ratione commentarius. Cui accessit De methodo concionandi liber vnus eiusdem authoris (Andrea de Angulo, Compluti 1570), en http://hdl.handle.net/10366/83424
Gardiner, Esteban, Stephani Winton Confutatio cavillationum, quibus sacrosanctum eucharistiae sacramentum ab impiis Capharnaitis impeti solet (Lovanii 1554), en https://books.google.com/books?id=Lt47AAAAcAAJ&pgis=1
Gerson, Juan, Secunda pars Joannis Gersonis. De iis ferme rebus quae ad mores conducunt (Ioannes Parvus et Franciscus Regnault, Parrhysiis —París— 1521), en https://books.google.es/books?id=8-4-AAAAcAAJ
Guido de Monte Rocherii, Manipulus curatorum (Petrus Bergomensis, Venetiis 1502), en https://books.google.es/books?id=1uM7AAAAcAAJ
———, Manipulus curatorum (Nicolaus Spindeler, Barcinone 1479), en http://cisne.sim.ucm.es/record=b1909689~S6*spi
Herp, Henrique, Directorium aureum contemplativorum (Johannes Landen, Coloniae 1513), en https://books.google.com/books?id=Udk6AAAAcAAJ
———, Espejo de perfección (Joan de Brocar, Alcalá de Henares 1551), en http://hdl.handle.net/10017/1923
Juan de Capistrano, San, Speculum clericorum (Ferrarius, Venetiis 1580), en https://books.google.es/books?id=ZMpiAAAAcAAJ
Juan Fisher, San, De veritate Corporis et Sanguinis Christi in Eucharistia libri quinque adversus Joh. Oecolampadium (Petrus Quentel, Coloniae 1527), en https://books.google.com/books?id=cyFJAAAAcAAJ&pgis=1
Kempis, Tomás de, Contemptus mundi (Nicolas de piemonte y Juan de villaquiran, Toledo 1512), en http://hdl.handle.net/10366/120434
Latomus, Jacobus, Iacobi Latomi Sacrae Theologiae Apvd Lovanienses Professoris Celeberrimi Opera, Qvae Praecipve Adversus horum temporum haereses eruditissimè, ac singulari iudicio conscripsit ab innumeris vitiis, quibus scatebant, diligenter repurgata. ¬Quibus ¬accesserun (Gravius (u.a.), Lovaina 1550), en https://opacplus.bsb-muenchen.de/metaopac/search?db=100&View=default&lokalkey=12534929
Lindanus, Wilhelmus – Staphylus, Fridericus, Tabulae grassantium passim haereseon [...]. Quibus subtexitur Sectae Lutheranae trimembris Epitome (Gulielmum Guillard et Almaricum Warancore, Parisiis 1561), en https://books.google.com/books?id=zmwQZ6CoZ-UC&pgis=1
Lisboa, Marcos de – Navarro, Diego – Angulo, Andrés de, Primera parte de las Cronicas de la Orden de los Frayles Menores... (Casa de Andres de Angulo, Alcalá de Henares 1562), en http://fondosdigitales.us.es/fondos/libros/4460/22/primera-parte-de-las-cronicas-de-la-orden-de-los-frayles-menores/
Lorenzo Justiniano, San, Opera diui Laurentii Justiniani venetiarum protopatriarchae (Angelus Britannicus de Pallazolo, Brixiae 1506), en http://cisne.sim.ucm.es/record=b2497150~S6*spi
Mair, Juan, Quartus sententiarum Iohannis Maioris (Philippus Pigouchet, Parrhysiis —París— 1509), en http://cisne.sim.ucm.es/record=b1943339~S6*spi
Mazzolini (Prierias), Silvestre, Summa Summarum. Que Sylvestrina dicitur (Hector, Bononiae 1515), en https://opacplus.bsb-muenchen.de/search?oclcno=632898966&db=100
Molina, Antonio de, Instruccion de sacerdotes. En que se les da dotrina muy importante para conocer la alteza del estado sacerdotal; y para exercitarle debidamente. Sacada toda de los Santos Padres y Dotores de la Iglesia (Hieronymo Margarit, Barcelona 1610), en https://books.google.es/books?id=dGZKAAAAcAAJ
Netter (Waldensis), Thomas, Tomus primus Doctrinalis fidei ecclesiae catholicae contra Witcleuistas et Hussitas eorumque sectatores (Iodocus Badius Ascensius, Parisiis 1532), en https://books.google.com/books?id=3nmCvSZ-0e4C&pgis=1
———, Reuerendi Patris Fratris Thomae Waldensis [...] Opus de sacramentalibus. In quo doctrinae antiquitatum fidei Ecclesiae catholicae, contra Witcleuistas et eorum asseclas Lutheranos aliosque haereticos continentur (Ioannes Maria da Terranoua et Iacobus Archarius, Salmanticae 1556), en https://books.google.com/books?id=NN7NOQ7VKYoC&pgis=1
———, Reuerendi Patris Fratris Thomae Waldensis [...] Opus de sacramentis. In quo doctrinae antiquitatum fidei Ecclesiae catholicae, contra Witcleuistas, Hussitas et eorum asseclas Lutheranos aliosque haereticos continentur (Ioannes Maria da Terranoua et Iacobus Archarius, Salmanticae 1557), en https://books.google.com/books?id=10vRFQ17QWcC&pgis=1
Osuna, Francisco de, Tercera parte del libro llamado Abecedario espiritual (Remón de Petras, Sevilla 1527), en https://books.google.com/books?id=KIU3-p_1XbEC
———, Primera parte del libro llamado Abecedario spiritual (Juan Cromberger, Sevilla 1528), en https://books.google.com/books?id=Mi7-yVaN46IC
———, Segunda parte del libro llamado Abecedario spiritual (Juan Varela, Sevilla 1530), en https://books.google.com/books?id=XAL46TjjcjEC
———, Ley de amor y quarta parte del abecedario espiritual (Sebastián Martinez, Valladolid 1542), en https://books.google.es/books?id=ok7UJxbLkQwC
———, Quinta parte del abecedario espiritual (Juan de Junta, Burgos 1542), en https://books.google.com/books?id=HGbvm14opf8C
———, Sexta parte del abecedario espiritual (Matheo y Francisco del Canto, Medina del Campo 1554), en https://books.google.es/books?id=LEFoAAAAcAAJ
Palma, Bernabé de, Libro llamado Via spiritus o de la perfeccion spiritual del anima (Juan de Junta, Salamanca 1541), en http://bibliotecavirtualmadrid.org/bvmadrid_publicacion/es/consulta/registro.cmd?id=3717
Paraldus, Gulielmus, Summa de virtutibus et vitiis (Johannes Amerbach, Basileae 1497), en http://cisne.sim.ucm.es/record=b1909721~S6*spi
Pighius, Albertus, Controversiarum praecipuarum in comitiis Ratisponensibus tractatarum et quibus nunc potissimum exagitatur Christi fides et religio, diligens et luculenta explicatio (Melchior Nouesianus, Coloniae 1545), en https://books.google.com/books?id=WmlcAAAAcAAJ&pgis=1
———, Hierarchiae ecclesiasticae assertio (Melchior Nouesianus, Coloniae 1544), en https://books.google.com/books?id=9WVTAAAAcAAJ&pgis=1
———, De Libero hominis arbitrio et divina gracia libri decem, nunc primum in lucem editi. Singulorum argumenta librorum, per singula capita, post epistolam prealiminarem explicata inuenies. Cum indice locupletissimo. (Melchior Nouesianus, Coloniae 1542), en https://books.google.com/books?id=f-coHiAzyukC&pgis=1
Quiroga, Gaspar de, Index et catalogus Librorum prohibitorum, mandato Illustriss. ac Reuere[n]diss. D.D. Gasparis a Quiroga, ...denuò editus, cum consilio Supremi Senatus Sanctae Generalis Inquisitionis (Alphonsum Gomezium, Madrid 1583), en http://fotos.patrimonionacional.es/biblioteca/ibis/pmi/Quiroga_1583/index.html
Rimini, Gregorio de – Genazano, Paulo de, Gregorius de Arimino in primo [-secundo] sententiarum nuperrime impressus, et quam diligentissime sue integritati restitutus. Per doctissimum sacre pagine professorem fratrem Petrum Garamanta (Claudio Cheuallon, Parrhisiis 1503), en http://books.google.com/books?id=RLaZ21YJvdIC&pgis=1
Roa, Martín de, Vida de doña Ana Ponce de Leon, Condesa de Feria y despues monja en el monasterio de Santa Clara de Montilla (Andrés Barrera, Córdoba 1604), en http://adrastea.ugr.es/record=b1106928~S2*spi
Sajonia, Ludolfo de, Vita Jesu Christi (Lugduni 1522), en https://books.google.es/books?id=dTk8AAAAcAAJ
———, Vita Christi Cartuxano (Juan Cromberger, Sevilla 1530), en http://www.bibliotecavirtualdeandalucia.es/catalogo/es/consulta/registro.cmd?id=1013336
Soto, Domingo de, In Porphyrii Isagogen, ac Aristotelis Categorias, absolutissima commentaria. Omnia nunc summo studio à mendis expurgata, duobusque locupletissimis indicibus cumulata (sub Signo Pauonis (Egidio Ragazzola), Venecia 1574), en https://books.google.es/books?id=eRtlNzhxbGkC
———, Summulae (Ioannes Giuntae, Salmanticae 21547), en http://hdl.handle.net/10366/82754
———, De iustitia et iure libri decem (Andreas a Portonariis, Salmanticae 1553)
Soto, Pedro de, Tractatus de institutione sacerdotum, qui sub episcopis animarum curam gerunt. Cum epistola, in qua bonorum et malorum praepositorum et pastorum... differentia et conditio... explicatur... (S. Mayer, Dilinga 1558), en https://books.google.es/books?id=dMXBe4kn2xMC
Tenorio, Francisco – Escobar, Luis, Tratado de devotíssimas y muy lastimosas contemplaciones de la Passión del hijo de Dios e compasión de la Virgen Sancta María su madre, por esta razón llamado Passio duorum (Nicolás Tyerri, Valladolid 1526), en http://biblioteca.galiciana.gal/es/consulta/registro.do?id=9497
Titelmans, Francisco, Summa de los mysterios de la fe Christiana (Andrea de Portonaris, Salamanca 1555), en https://books.google.es/books?id=hdJbAAAAQAAJ
Tomás de Aquino, Santo, Opus aureum sancti Thomae de Aquino super quatuor Evangelia (Catena aurea) (Arte ingenioque Boneti Locatelli impensa nobilis viri Octauiani Scoti Modoetiensis, Venetiis 1493), en https://books.google.es/books?id=o6h9ZmLEoaQC
———, Opuscula omnia diui Thomae Aquinatis. ... eiusdem diui Thomae Commentaria, in Cantica Canticorum, Iob, Ioannem, et Apocalypsim (Haeredes Iacobi Iuntae, Lugduni 1562), en https://books.google.com/books/ucm?vid=UCM5316860245
Tomás de Irlanda, Manipulus florum (Iacobus de Tyela, Placentiae 1483), en http://bidicam.castillalamancha.es/bibdigital/i18n/consulta/registro.cmd?id=12190
Trithemius, Johannes, Sermones et Exhortationes ad monachos (Joannes Haselberger, Argentine —Estrasburgo— 1516), en http://www.mdz-nbn-resolving.de/urn/resolver.pl?urn=urn:nbn:de:bvb:12-bsb10943306-4
Ubertino de Casale, Arbor vitae crucifixae Iesu Christi (Andreas de Bonetis, Venetiis 1485), en http://fondosdigitales.us.es/fondos/libros/395/503/arbor-vitae-crucifixae-jesu-christi/
Universidad de Baeza, Estatutos de la insigne Universidad del título de Santísima Trinidad de la Ciudad de Baeza (Pedro de Doblas, Jaén 1609), en http://hdl.handle.net/10334/3482
Universidad de Salamanca, Estatutos hechos por la muy insigne Universidad de Salamanca : año M.D.LXI. (Juan María de Terranova, Salamanca 1561), en http://hdl.handle.net/10366/82760
Valdés, Fernando de, Cathalogus libroru[m] qui prohibe[n]tur mandato Illustrissimi Reuerend. D. D. Ferdinandi de Valdes Hispalen. Archiepi, Inquisitoris Generalis Hispaniae... (Sebastianus Martinez, Pinciae —Valladolid— 1559), en http://fotos.patrimonionacional.es/biblioteca/ibis/pmi/Indice_1559/index.html
Valtanás, Domingo de, Summa confessorum (Juan Varela, Hispali 1526), en http://hdl.handle.net/10481/10679
Vives, Juan Luis, Opera I (Nicolaum Episcopium juniorem, Basileae 1555), en https://books.google.es/books?id=D-yg1mtN1FAC
Witzel, Georg, De Eucharistia sacrosanctissima ecclesiae Christi Iesu (ex Officina Ioannis Quentel, Coloniae 1549), en https://books.google.es/books?id=oV4QgYCzJQcC


Manuscritos

Listamos ahora las referencias a los algunos manuscritos consultados a lo largo de nuestro estudio Las fuentes, que resultan especialmente importantes para el estudio de las fuentes avilinas. Incluimos la referencia a copia digital cuando la haya y procuramos ofrecer algunas indicaciones que consideramos útiles para poder localizar más fácilmente los documentos que nos interesan, o que pueden ayudar a localizarlos en el futuro en caso de que un traslado o reestructuración de archivo haga que se extravíen.


Archivo Histórico Nacional (Madrid)

Constituciones latinas del Colegio de San Ildefonso y Universidad de Alcalá de Henares, signatura «UNIVERSIDADES,L.1085», en http://pares.mcu.es/ParesBusquedas20/catalogo/description/4631076

Ynventario de los bienes del Colegio Mayor de S[a]n Ildefonso de la ciudad de Alcalá hacia el año 1523, signatura «UNIVERSIDADES,L.1090», f. 6r-18v (Tabula librorum Bibliotece Collegii Sancti Illefonssi). La copia electrónica de la BHUCM tiene la signatura BH-MM-840, en https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1026049788

Index omnium librorum bibliothece collegii sancti illefonsi oppidi complutensis, fechado en 1511. Se encuentra en el Archivo Histórico Nacional, dentro del libro con signatura UNIVERSIDADES,L.1090, que lleva por título Libro becerro de los juros, censos, beneficios, préstamos, rentas, tributos, propiedades, posesiones y señoríos del Colegio Mayor de San Ildefonso y Universidad de Alcalá,  f. 33r-54v. También hay copia electrónica en la Biblioteca Histórica UCM, con signatura BH-MM-790, en https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1025446462

Inventario del archivo, biblioteca, iglesia, sala rectoral, refectorio, cocina y despensa, caballeriza, madera y armas del Colegio Mayor de San Ildefonso y Universidad de Alcalá, UNIVERSIDADES,L.1092. La parte que nos interesa, Libros del collegio de los frayles de Sant Pedro y Sant Pablo, está en los f. 155r-163r. Disponible en http://pares.mcu.es/ParesBusquedas/servlets/Control_servlet?accion=3&txt_id_desc_ud=4615492


Biblioteca Nacional de España (Madrid)

Manuscritos de las dos primeras pláticas a sacerdotes, signatura «MSS/3620», en http://bdh.bne.es/bnesearch/detalle/bdh0000014850#

Rendimiento de cuentas de los gastos efectuados por cuenta del arzobispo Francisco Jiménez de Cisneros para adquirir e imprimir libros durante los años 1497 a 1509. Se encuentra en la Biblioteca Nacional, con la signatura «MSS/20056/47». Se puede consultar una copia digital en la Biblioteca Histórica de la Universidad Complutense de Madrid, que lleva por signatura «BH-R-Separatas-878», en https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1026045614

Beda el Venerable, San, Expositio Bedae super Lucam, signatura «MSS/492», en http://bdh.bne.es/bnesearch/detalle/bdh0000043719#


Biblioteca de la Real Academia de la Historia (Madrid)

Legajo sobre la beatificación del P. Ávila. Actualmente, el legajo tiene la signatura 9-7233, y lleva por título en el catálogo «Índice de pruebas de Colegiales del Colegio mayor de S. Ildefonso – La Madre Luisa – La monja de Portugal Cuentas – Canonizaciones etc.». Los documentos que nos interesan están en una carpeta de piel, que lleva escrito en la portada «Aquí se contienen diferentes cartas y respuestas de Roma sobre la beatificación de el Venerable Siervo P. Juan de Ávila = Montilla - Aposento de el P. Miguel Miguez rector = fol. 68», y que contiene diferentes documentos numerados. Aunque no hay disponible copia digital pública, hemos hecho digitalizar las hojas que nos interesaban para nuestro trabajo, las cuales podemos compartir privadamente con cualquier estudioso que lo deseare.


Biblioteca Histórica «Marqués de Valdecilla» de la Universidad Complutense de Madrid

Ciruelo, Pedro, Quaestiones in Summam D. Thomae Aquinatis, signatura «BH-MSS-61», en https://ucm.on.worldcat.org/oclc/1025298926


Universidad de Granada: Biblioteca Universitaria, Archivo Fondo Antiguo

Santiváñez, Juan de, Historia de la Provincia de Andalucía de la Compañía de Jesús (manuscrito inédito), Caja «B-048», en http://hdl.handle.net/10481/289


Universidad de Granada: Archivo Universitario

Libro de Actas del Claustro Universitario, 1532-1560, referencia «ES AUG A 104 PRINCIPAL CAJA 01417», en http://archi.ugr.es:8080/jopac/registro?id=00158111


Fuentes avilistas

Por último, listamos aquí ediciones antiguas de las obras de San Juan de Ávila y sus biografías

Juan de Ávila, San, Tercera parte de las obras del P. Mtro. de Áuila, predicador en el Andaluzia, editado por J. Díaz (P. Madrigal, Madrid 1596), en http://bvpb.mcu.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=46751
———, Epistolario espiritual para el estado eclesiastico de prelados, sacerdotes, curas, predicadores, religiosos, y religiosas, y para donzellas: tomo segundo. Nueuamente añadido con vnas platicas espirituales y vn tratado del Santissimo Sacramento de la Eucaristia..., editado por M. Ruiz de Mesa (Viuda de Alonso Martín de Balboa, Madrid 1618), en https://books.google.es/books?id=uCnGQmWJimwC
Juan de Ávila, San – Luis de Granada, Fray, Obras del Padre Maestro Ivan de Ávila ... Aora de nuevo anadida la vida del autor, y las partes que de tener un predicador del Evangelio por Luys de Granada (Pedro Madrigal, Madrid 1588), en https://books.google.es/books?id=kV9MAAAAcAAJ
Oddi, Longaro degli, Vita del venerabil Servo di Dio il maestro Giouanni d’Ávila sacerdote secolare, detto l’Apostolo dell’Andaluzia (Stamperia Muziana, Nápoles 1754), en https://books.google.com/books?id=rLop4sH94bkC
———, Vida del venerable siervo de Dios el maestro Juan de Ávila, sacerdote secular, llamado el Apostol de Andalucia. Sacada de los procesos para su beatificación. Traducida al castellano por Luis de Durán y de Bastero (Oficina de Manuel Texero, Barcelona 1796), en https://books.google.com/books?id=OhWJQ6GLP9oC